Slaap en biortime
18 maart – “World Sleep Day”.

Een dag waarop slapen centraal staat. Binnen de kPNI wordt er veel aandacht besteed aan het belang van slaap en het juiste bioritme. De gevolgen van een slechte nachtrust worden op lange termijn namelijk gelinkt aan een grotere kans op allerlei ziekten zoals depressie, obesitas of hart- en vaatziekten. Grondlegger van de kPNI Leo Pruimboom beschrijft het als volgt: “Als ons bioritme niet klopt, klopt het gehele lichaam niet.” Een verstoord bioritme ontregelt dus je lichaam, maar welk ritme past nu het beste bij ons?

Een evolutionaire blik op bioritme

De homo sapiens leefden rond de evenaar, waar het altijd 12 uur dag en 12 uur nacht is. In veel organen, waaronder de hersenen, is er daardoor een twaalf-twaalfritme ingebouwd. Hoewel we daarna verder zijn uitgezworven naar het Zuiden en het Noorden, blijft dat oerritme bepalend. Dat is hoe we ook nu nog genetisch geprogrammeerd zijn en hoe we het beste functioneren

Bewust kiezen voor een twaalf-twaalfritme kan helpen om optimaal te functioneren en te herstellen, omdat het een van de belangrijkste processen in het menselijk lichaam vergemakkelijkt: de energieverdeling. Er is namelijk een andere energieverdeling overdag in vergelijking met s’nachts.

Het dag- en nachthormoon

Cortisol en Melatonine zijn de 2 belangrijkste hormonen die dit energieverdelingsproces reguleren. 

Cortisol is het hormoon dat hoort bij de dag en is verantwoordelijk voor het feit dat we wakker worden in de ochtend. We noemen dit een CAR of een ‘cortisol awakening respons’ waardoor de hersenen actief kunnen worden. Cortisol zorgt er ook voor dat er energie wordt vrijgemaakt voor beweging overdag. Tijdens de twaalf daguren zou de energie ten dienste horen te staan van de hersenen en de spieren.

Melatonine is het hormoon die hoort bij de nacht en tijdens de twaalf nachturen gaat de energie naar het immuunsysteem en allerlei reparatieprocessen, met als doel te kunnen herstellen. 

Breng je hersenen op tijd in nachtmodus

Nacht betekent de afwezigheid van voeding, beweging en daglicht. Twaalf uur nacht betekent dus niet dat je twaalf uur hoort te slapen. Het gaat erom hoe je de niet-slapende nachturen doorbrengt. Vooral in deze uren voor het slapengaan valt voor iedereen enorm veel winst te halen door de hersenen al in ‘nachtmodus’ te brengen:

  • Vervroeg je laatste maaltijd
  • Ga niet te intensief meer bewegen
  • Vermijd blauw licht door je televisie, smartphone, laptop en tablet.

Blauwlichtfilterbril

Schermen van je televisie, smartphone, laptop of tablet geven blauw licht, waardoor je hersenen bij gebruik denken dat het middag is. Het kan interessant zijn om tijdens het gebruik van deze schermen laat op de avond een blauwlichtfilterbril in te zetten. De glazen van zo’n bril laten geen blauw licht door, waardoor je brein het signaal krijgt dat het nacht is en je herstelfase wel al wordt ingezet. Het is pas als de ogen geen (blauw) licht meer waarnemen dat het nachthormoon melatonine wordt geproduceerd.

De functies van het slaaphormoon melatonine

Het slaaphormoon melatonine is misschien wel het belangrijkste hormoon voor het in stand houden van de gezondheid. Het zorgt namelijk voor:

  • De afvoer van afvalstoffen die zich tijdens de dag in je brein opstapelden
  • De aanmaak van groeihormoon, verantwoordelijk voor het herstel van alle lichaamsweefsels en vooral van de hersenen.
  • Het herstel van opgelopen schade en helpt bot-, spier- en kraakbeenletsels te helen. 
  • Het efficiënt gebruik van vet als energiebron s’nachts en dus belangrijk voor gewichtscontrole.

Levensstijl en de invloed op ons bioritme

Met ons gedrag oefenen we dus een invloed uit op ons bioritme en informeren we de biologische klok in ons brein of het dag of nacht is.

Als je om 7u opstaat en om 23u nog televisie aan het kijken bent of op je smartphone bezig bent, duurt je dag in werkelijkheid zestien uur. Dat is niet bevorderlijk voor je melatonineproductie. Herhaalt dit ritme zich dag na dag, dan betaal je daar op termijn altijd een prijs voor. Dan kan er maar gedurende acht uur in plaats van twaalf uur toxisch afval uit je hersenen afgevoerd worden en dat gaat ten koste van je herstel en je frisheid ’s anderendaags. Deze nadelige invloed uit zich ook in de beslissingen die je overdag neemt en op de uitvoering ervan, op het vermogen om je emoties te managen en kalm te blijven onder druk.

Optimaliseer dus je herstel door twaalf uur na het opstaan je brein te vertellen dat het nacht mag worden door niet meer actief te zijn, niet meer te eten en je ogen niet meer aan blauw licht bloot te stellen.

En ga eens na, hoeveel nachturen kan jij in een week zo winnen?

Veel liefs,

Vincent
kPNI therapeut in het kPNI Huis Melle

Wil ook jij begeleid worden om door middel van je levensstijl de controle terug te nemen over je gezondheid? Twijfel dan niet en neem contact op met ons kPNI Huis in Melle. Daar helpen we jou graag verder!

Meer levenstijltips volgens de kPNI? Bestel hier het boek van Thomas D’havé, een handboek voor gedragsveranderingen die je écht gezonder maken en je prestaties bevorderen.